ABD Başkanı Donald Trump, ABD Donanması’nın, Hürmüz Boğazı’nda İran’a ait bir insansız hava aracını düşürdüğünü söyledi.
Trump, USS Boxer amfibi taaruz gemisinin, insansız hava aracının geminin 914 metre kadar yakınına gelmesi üzerine “kendisini savunduğunu” belirtti.
İran ise, insansız hava aracının kaybolduğuna dair herhangi bir bilgileri olmadığını savundu. İran geçen ay bölgede bir Amerikan insasız hava aracını düşürmüştü.
Bu arada İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif ise, dünya haritasında ABD, İran ve Hürmüz Boğazı’nın yerlerini gösteren bir haritayı “Hatırlatma” başlığıyla, Twitter hesabında paylaştı.
ABD Başkanı, Beyaz Saray’daki açıklamasında “Bugün Hürmüz Boğazında, amfibi taarüz gemisi USS Boxer’ın karıştığı olaydaki herkesi tebrik etmek istiyorum. Boxer, gemiye çok çok yakınlaşan, yaklaşık 1000 yard (914 metre) yakına gelen ve geri çekilmesi için bütün çağrıları görmezden gelen, İran’a ait bir insansız hava aracını düşürdü.” dedi.
Olay, İran Devrim Muhafızları, Basra Körfezi’nde “petrol kaçakçılığı” yaptığı gerekçesiyle yabancı bir tankere el koyduğunu ve mürettebatı gözaltına aldığını açıklamasının ardından gerçekleşti.
Devrim Muhafızları’na bağlı Sepahnews adlı haber sitesi gemide 12 yabancı mürettebatın ve “Bölgeden çıktıktan sonra yabancı gemilere satmak üzere İran teknelerinden alınan petrolün” bulunduğunu yazdı.
BBC Dünya Servisi Orta Doğu Editörü Sebastian Usher ele geçirilen miktarın 1 milyon litre olduğunu ve bunun büyük tankerlere kıyasla küçük bir miktar olduğunu söylüyor.
Gemiye Larak Adası açıklarında el konulduğu belirtilirken, Devrim Muhafızları geminin adı veya kime ait olduğuyla ilgili bir bilgi paylaşmadı.
Gelişmenin ardından brent petrolün değeri yüzde 0,7 arttı.
İngiltere 4 Temmuz günü Cebelitarık açıklarında İran’dan Suriye’ye petrol taşıyan bir tankere Suriye’ye yönelik yaptırımları ihlal ettiği gerekçesiyle el koymuştu.
Bu kararın ertesi günü İran Devrim Muhafızları’na ait olduğu düşünülen üç gemi Basra Körfezi’den çıkıp Hürmüz Boğazı’na girmeye çalışan Heritage adlı petrol tankerine yanaşmıştı.
İngiltere Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre bölgede bulunan Montrose fırkateyni, İran gemilerini uzaklaştırdı. İran, İngiliz gemisine misilleme olarak el koymaya çalıştığı iddialarını reddetti.
İran Meclisi Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komitesi Sözcüsü Hüseyin Nakavi Hüseyni, bugün yaptığı açıklamada “İran Körfezi ya herkes için güvenli olur ya da kimse için güvenli olmaz” dedi.
Fars Haber Ajansı’nın aktardığı konuşmaya göre Hüseyni İngiltere’nin 4 Temmuz’da İran tankerine el koymasının “korsanlık” olduğunu söyledi ve “İngiltere’yi pişman edeceklerini” açıkladı.
Hüseyni, Körfez bölgesinde ABD’nin insansız hava aracını düşürmelerinin İran’ın gelişmiş yeteneklerini sergilediğini belirtti.
İngiltere, el konulan tankerin İngiliz gemisi olmadığını açıkladı.
Reuters’a konuşan bir hükümet sözcüsü “El konulan geminin İngiltere ile bir bağlantısı olduğuna dair bir işaret göremedik” dedi.
İngiltere Dışişleri Bakanlığı’nın yaptığı açıklamada “İranlı yetkilileri bölgedeki gerginliği azaltmaya davet ediyoruz” ifadeleri yer aldı.
Bakanlık, “İngiltere’nin uzun zamandır Körfez’de gemileri bulunuyor. Oradaki güvenlik durumunu sürekli olarak izliyoruz. Uluslararası hukuka uygun bir şekilde seyrüsefer serbestisini sağlamaya adanmış durumdayız” dedi.
Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) Konseyi ise yazılı bir açıklama yaparak İran’ı kınadı.
15-19 Temmuz tarihleri arasında Londra’da düzenlemekte olduğu toplantı sırasında bir açıklama yapan örgüt, İran’ın bu adımının insan hayatı, denizcilik güvenliği ve çevreyi tehlikeye attığını belirtti.
Suudi Arabistan’daki bir hava üssünde basına konuşan ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Sözcüsü Kenneth McKenzie de ABD’nin Körfez sularında seyrüsefer serbestisini korumak için bölgedeki müttefikleriyle birlikte “agresif bir şekilde” uğraşacağını açıkladı.
İran Pazar günü, “yardım çağırısı” yapan yabancı bir gemiye yardım etmek üzere gemiyi İran karasularına çektiklerini açıklamıştı.
İran Devrim Muhafızları bu iki geminin aynı gemi olup olmadığı konusunda bir açıklama yapmadı.
İnternet üzerinden gemi takibi yapılmasını sağlayan TankerTrackers sitesi ise Hürmüz Boğazı’nda “diğer gemilere yakıt sağlayan” Panama bandıralı Riah tankerinin Pazar günü İran karasularına girdiğini, geminin otomatik tanımlama sisteminin o noktadan sonra sinyal vermeyi bıraktığını duyurmuştu.
Son dönemde Basra Körfezi’ndeki gemilerde bazı patlamalar da meydana geldi. ABD bu gemilere İran tarafından saldırıldığını savundu ve İran’a ait gemilerin saldırı sonrası tankerlere yaklaşarak saldırı kanıtlarını topladıklarına dair bir video yayımladı.
İran ise suçlamaları reddediyor.
